De Nederlandse vertaling van dit artikel moet proefgelezen worden.
Vertaald in het nederlands door Joost Abrahams

18.4. Het schoonmaken van een filter

Foto van auteur

Auteur : David Bogert

Gepubliceerd :

Tijd om te lezen :
Moeilijkheidsgraad : Niveau 6

Samenvatting :

Filters hoeven alleen gereinigd te worden als ze verstopt raken en de doorstroming vertraagt. En zelfs dan hoeven ze maar licht gereinigd te worden.

Dit is een dubbel artikel. Het is zo belangrijk dat ik het twee keer op de website wilde zetten.

Zowel beginnende als ervaren aquariumbezitters maken vaak een grote fout waardoor de vissen in hun aquarium gestrest raken. Ze geven hun nieuwe filters een grondige schoonmaakbeurt aan het einde van het indraaien. Of ze reinigen hun filters één keer per maand grondig. En dan wordt hun water erg troebel en krijgen ze ammoniakpieken. Een grondig gereinigd nieuw aquariumfilter is hetzelfde als een nieuw aquariumfilter, het moet een aantal weken worden ingedraaid.

Als een filtermedium langer dan een paar maanden in gebruik is, wordt het aantal nuttige bacteriën erg groot en lijkt de bacteriefilm veel sterker te hechten. Filters die al lang in gebruik zijn, zijn dus veel moeilijker te reinigen.

Veel hobbyisten maken hun filters eens per maand grondig schoon omdat ze denken dat de "bruine smurrie" uitwerpselen van de vissen zijn. Vervolgens vragen deze hobbyisten zich op sociale media af waarom hun aquarium altijd troebel is en hun vissen altijd ziek zijn. Het verrassende is dat wanneer ze te horen krijgen waarom hun aquarium troebel is, ze bijna altijd zeggen dat ze het niet geloven en dat ze doorgaan met het schoonmaken van hun filters omdat ze zich gewoon erg ongemakkelijk voelen bij bruine smurrie. Ahh de kracht van onze "netheid is naast goddelijkheid" in onze opvoeding.

Symphysodon aequifasciatus – Discusvis
Symphysodon aequifasciatus - Discus

Testen van filterreiniging

Er werden meerdere wetenschappelijke experimenten met controles uitgevoerd. In deze onderzoeken werd gekeken naar het reinigen van sponsfilters.

Ze stelden vast:

  1. Het reinigen van een nieuw geplaatst (maanden) sponsfilter onder LOPEND ongechloreerd bronwater OF LOPEND gechloreerd water verwijderde vrijwel alle nuttige bacteriën
  2. Het reinigen van een pas (maanden) ingebouwd sponsfilter door één of twee keer ZEER LICHT heen en weer te zwiepen in een emmer ongechloreerd bronwater OF gechloreerd water liet aanzienlijke hoeveelheden nuttige bacteriën achter in het filter.
  3. Het schoonmaken van een LANG GEVESTIGD (jaren) sponsfilter onder stromend ongechloreerd bronwater OF gechloreerd water liet aanzienlijke hoeveelheden nuttige bacteriën achter in het filter.

Je wilt een relatief nieuw filtermedium dus nooit schoonmaken in stromend kraanwater, punt. Je kunt ammoniakpieken krijgen. En je wilt het filtermedium slechts gedeeltelijk schoonmaken, niet grondig. Grondig reinigen kan ammoniakpieken geven. Als het filter al lang in gebruik is, kun je het vaak schoonmaken zonder dat dit veel invloed heeft op de filtercapaciteit. En je hoeft je geen zorgen te maken over chloorwater.

De tests die tot deze conclusies hebben geleid, worden getoond in de volgende link:

6.8.1. Test van het reinigen van filters

Andinoacara pulcher – Blauwe Acara
Andinoacara pulcher - Elektrisch blauw acara

Analyse

De beste manier om over deze situatie na te denken is door je te realiseren dat uitwerpselen van vissen en niet-opgegeten voedsel MOETEN worden afgebroken door een groot aantal zogenaamde "heterotrofe" bacteriën (dit betekent "normale" bacteriën die koolhydraten en eiwitten eten). De beslissing voor de hobbyist is of hij die bacteriën aanwezig wil hebben als troebel water of dat hij deze bacteriën aanwezig wil hebben als bruine smurrie in het filtermedium. De keuze is aan hen.

Er bestaat een mythe dat de oppervlakken van het substraat, de stenen en de ornamenten in een aquarium aanzienlijke kolonies nuttige bacteriën bevatten. Tenzij je een ondergrindfilter hebt, is dit een mythe.

De substraat, de stenen en de ornamenten hebben geen "turbulente", snelle waterstroming. "Turbulente", snelle waterstroming is een absolute vereiste voor de groei van significante aantallen nuttige bacteriën. Dit zou natuurlijk veranderen als je een golfmaker op het substraat zou richten om een snelle stroming over de substraat te creëren.

Aulonocara ethalwynne Chitande
Aulonocara ethalwynne – Chitande Island Cichlid

Biofilms en Biofloc

Het bruine filterslib in een filter is voor het grootste deel levend en niet zomaar afval. Het verwijderen van deze modder doet meer kwaad dan goed. Het doel van de filtermedia is niet om deeltjes uit het water te filteren zoals vaak wordt aangenomen. De media dienen als leefgebied voor een breed scala aan micro-organismen, waaronder bacteriën, archaea, wormen, ciliaten, flagellaten en vele anderen. Deze micro-organismen leven in een gemeenschap die gebaseerd is op biofilms. De biofilms worden gecreëerd door bacteriën die extracellulaire polymere substantie (EPS) afscheiden, die vaak “slijm” wordt genoemd. De gemeenschap vormt een bioreactor die het afval verwerkt en omzet in voedsel en energie voor haar leden, en uiteindelijk in organische of anorganische producten die vervolgens door planten worden gebruikt, verdampen of worden verwijderd door waterverversing. Het kost veel tijd om deze “filtergemeenschap” op te zetten; daarom is het erg belangrijk om het niet te verstoren tenzij het absoluut noodzakelijk is.

Poret Foam Supplier (Swiss Tropicals)

Dit is waarschijnlijk de meest intelligente uitspraak die een distributeur van aquariumproducten ooit heeft gedaan.

Aulonocara Red Top Lawanda
Aulonocara – Red Top Lawanda

Biofilm is de dunne laag die blootgesteld wordt aan de stroming van het water en zorgt voor de biofiltratie. Wat velen over het hoofd zien is dat deze biofilm zich net zo makkelijk vormt op het biofloc oppervlak als op het oppervlak van de biomedia. Dit kan het best geïllustreerd worden met een dwarsdoorsnede van een enkele urethaanschuimcel met een diameter van ongeveer 0,030 inch (30 ppi) in een typisch aquariumfilter in de loop van de tijd:

aquarium filter schoonmaken
DiagramDescription automatically generated
A picture containing text, queen, clipartDescription automatically generated
A picture containing text, queenDescription automatically generated
A picture containing text, queenDescription automatically generated
A picture containing text, queenDescription automatically generated
TextDescription automatically generated with low confidence

Dit laat zien hoe de bioactiviteit van de nuttige bacteriën toeneemt. De rode lijnen (biofilm) zijn de ENIGE gebieden waar nuttige bacteriën actief zijn. Het is niet het volume van de biofloc (de bruine "smurrie"), maar de oppervlakte die belangrijk is. Na een periode van 2 maanden tot nooit (het gemiddelde aquarium is waarschijnlijk ongeveer 8 maanden) krijgt de biofloc genoeg volume om de stroming te stoppen en de biofiltratie te stoppen.

Cichlasoma beani X Parrot Hybrid
Cichlasoma beani X Parrot Hybrid

Dit concept dat nuttige bacteriën in de bruine smurrie in filters zitten, wordt niet alleen bewezen door de grondige reinigingstest hierboven, er zijn ook andere ondersteunende gegevens:

  • Diana Walstad gaat in haar boek "The Ecology of the Planted Aquarium" uitgebreid in op de werking van nuttige bacteriën. Ze gaat uitgebreid in op de opbouw van biofilms en bioflokken met een groot aantal referenties.
  • Bij het starten van een aquarium is iedereen het erover eens dat het beste "zaadje" is om een vies bestaand sponsfilter uit te knijpen in wat water. De resulterende bruine soep kan binnen enkele dagen een ingedraaid aquarium opleveren. Dit is dus duidelijk de plek waar de nuttige bacteriën zich bevinden.
  • K1 wervelbedden houden het water kristalhelder en minimaliseren de ammoniak- en nitrietwaarden. Dat doen ze alleen als ze twee tot vier maanden hebben ingedraaid en een bruine, filmachtige massa opbouwen in het K1-medium. Dit is biofloc en is de reden dat K1 wervelbedden zo goed werken.
Foto van K1 media na gebruik

Nu zullen er veel sceptici zijn die zeggen dat de bruine smurrie uit het aquarium moet worden gehouden en dat deze test niet juist was. Voor hen heb ik een opmerking die rechtstreeks afkomstig is van de opmerkingen op de startpagina van deze website:

Ik wil graag zeggen dat je gedeelte over filtratie uitstekend is. Ik houd al vissen sinds ik 7 jaar oud was en de afgelopen 6 jaar heb ik Afrikaanse cichliden gehouden en gekweekt. Mijn zoon heeft een gezelschapsaquarium in zijn kamer. Toen ik uw artikel las over "overmatig reinigen van filters", klikte er iets voor mij. Hoe beschamend ik het ook vind om te zeggen, ik vergeet vaak mijn zoons aquarium met tetra's en tijgerbarbelen. Als ik zeg vergeten, bedoel ik dat ik er niet constant met mijn handen in zit. Zonder het te beseffen voerde ik mijn eigen "test" uit en het resultaat daarvan was dat de bak van mijn zoon altijd kristalhelder was, maar toch altijd het "smerigste" filter had met tonnen "bruin slib". Zijn vissen waren heel gezond en kregen NOOIT ziektes. Om een lang verhaal kort te maken, ik doe nu mijn best om mijn filters met rust te laten en het verschil is verbazingwekkend.

De grootste mythe over filtratie is dat men een schoon filter nodig heeft om het filter effectief te laten zijn. Precies het tegenovergestelde is waar. Hoe vuiler de filtermedia, hoe beter de filtratie. De bruine smurrie in een filter bestaat uit veel verschillende soorten zeer nuttige organismen, waaronder zogenaamde "heilzame bacteriën". Het onderstaande filter filterde een aquarium met perfecte waterparameters en enkele zeer gezonde vissen. Het was geen “nitraatfabriek” noch een spuwer van ziekteverwekkers.

Een goed werkend aquariumfilter
Een goed werkend aquariumfilter

Het niveau van deze bruine smurrie hangt af van de hoeveelheid biofiltratie. Ik filter zeer sterk over. Ik heb enorme hoeveelheden biofiltratie. Het K1-medium in mijn wervelbedden heeft een dun laagje lichtbruine "smurrie" en dat is alles. Het komt nooit op het niveau van de K1 hierboven. Het schuim in mijn FX6-filters vult zich NOOIT met bruine smurrie. Het is glad, wat aangeeft dat er een biofilm op het schuim zit. Maar het is niet bruin. Het ziet er schoon uit, zelfs na een jaar gebruik. I NEVER clean my filters.

Ben Ochart heeft een groot, zwaar bezet aquarium dat zwaar wordt gefilterd met zowel een FX6 als een met schuim gevulde bioloog. Hij heeft de FX6 na zes maanden verwijderd. Het schuim in de bakken en het schuim rond de buitenkant van de bakken was brandschoon. In werkelijkheid zat er waarschijnlijk een dunne slijmerige biofilm op het schuim in zijn FX. Dit is gewoon ongelooflijk GOED voor elk aquarium. Bens water is kristalhelder en zijn vissen zijn kerngezond.

Klik op deze links voor meer informatie over dit complexe, weinig begrepen onderwerp:

6.2. Biofiltration

6.2.1. Detritus uitgelegd

6.2.2. Bruine smurrie in het filter

6.2.3. Troebel water