14.10. Hout

Al het dode hout, droog of nat, dat niet naar sap ruikt is prima gewoon in elk aquarium. Ik gooi gewoon drijfhout of hout uit de bossen om me heen in mijn aquaria en kijk wat er gebeurt. Sommige houtsoorten zullen snel achteruitgaan en gaan stinken en moeten eruit. Ander hout gaat jaren mee. Met koken of bakken bereik je niets. Het hout zal geen vispathogenen bevatten.

Tannines worden alleen uit de bovenste laag van het hout verwijderd door koken. Sommige houtsoorten hebben koolstof in het filter nodig om de tannines te verwijderen (wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat koolstof tussen de 3 en 30 dagen effectief is), andere niet (sommige hobbyisten houden van de bruine kleur van tannines).

Er is één waarschuwing. Ruik aan hout dat je in een winkel koopt en als het een chemische geur heeft, gebruik het dan niet. Sommige idiote (*%!#*!&*#$ bleep bleep) leveranciers van hout voor de dierenwinkel zijn begonnen hun hout te oliën om het aantrekkelijker te maken. Deze olie (?) heeft alle vissen in een paar aquaria gedood.

Deze lijst begon met vier mythen. Merk ook op dat, tenzij je een complete nerd bent zoals de auteur, ik ten zeerste aanraad om naar de mythe te gaan die je interesseert in plaats van het hele artikel te lezen. Dit hele artikel zal de meeste mensen zeker in slaap doen vallen.

Mythe #1 Sommige houtsoorten zijn giftig

Geen enkel hout, inclusief grenenhout, kan vissen doden als het dood is en zelfs maar een paar maanden in de zon heeft gelegen. Er is GEEN hout dat zelfs maar een paar maanden aan de elementen is blootgesteld en dat giftig is voor vissen. GEEN.

Veel mensen komen op sociale media en zeggen dat dit of dat hout giftig is. Zwarte walnootbomen, seringen, rododendrons, azalea's, taxussen en sommige kersen hebben giftige bladeren. Maar in het hout zit maar een heel klein beetje van het gif. Een vis zou dus aanzienlijke hoeveelheden van het hout moeten eten om vergiftigd te worden. De laatste keer dat ik keek, aten de meeste vissen geen hout (behalve pleco's, die onschadelijke hoeveelheden hout in hun maag kunnen krijgen).

Er zitten enkele organische verbindingen ("terpentijn") in vers gesneden dennenhout (het zogenaamde "sap"). Deze dennenverbindingen zijn giftig voor vissen, maar ze zijn allemaal erg scherp. De giftige polyoxyfenolen in hout zoals ceder, die dit hout zijn insectenwerende eigenschappen geven, zijn ook erg scherp. Al deze verbindingen verdampen vrij snel uit dood hout dat is blootgesteld aan de zon en de elementen.

Maar vers cederhout kan een probleem zijn, net als vers dennenhout.

In water oplosbare extractieresiduen van kernhout, bast en gebladerte van de Western Red Cedar werden onderzocht op hun toxiciteit voor waterorganismen. De lignanen en schorsextracten uit kernhout bleken matig toxisch te zijn, maar de bladterpenen en tropolonen uit kernhout waren giftiger en veroorzaakten bij respectievelijk 0,33 en 2,7 mg/liter 50% sterfte bij pootvis van de cohozalm (Oncorhynchus kisutch).

"Waterig percolaat van Western Red Cedar: Effects on Some Aquatic Organisms", Peters1976:

Maar deze verbindingen zijn oplosbaar in water. En ze verdampen in de lucht (vandaar de cedergeur). Dus dood hout dat een tijdje in de regen heeft gelegen en niet stinkt, is onschadelijk.

Sommigen zeggen dat het hout van de verschillende Australische eucalyptusbomen giftig is. Dezelfde mensen zullen zweren dat Melafix het geweldig doet bij vissen in het aquarium. De geur van dit medicijn is de geur van eucalyptusbomen. Dit komt omdat de "tea tree olie" in het medicijn afkomstig is van een Melaleuca, een nauwe neef van eucalyptus. Dus zelfs als het hout naar eucalyptus ruikt is het veilig.

Anderen zullen zweren dat een houtsoort die in de Outback van Australië wordt gevonden, genaamd "mulga hout", giftig is. Een commentator op deze website bleek uit de Outback in Australië te komen (en ik dacht dat er waarschijnlijk niet één aquarium in de Outback stond ... mijn fout!) en gebruikt al jaren met succes mulga hout in zijn aquaria zonder problemen. Dus het idee dat mulga hout uit de outback giftig is, is een mythe.

De paranoia over giftig hout is alomtegenwoordig op het internet. Er zijn verschillende websites die tien of twintig "giftige" houtsoorten opnoemen. Om het napraten te illustreren, de meeste noemen "hemlock" als giftig hout. Ja, het is waar dat "scheerling" het gif is dat Socrates nam om zelfmoord te plegen. Maar er zijn twee planten met de naam "scheerling". De ene is een kruid dat ons het gif geeft dat scheerlinggif wordt genoemd. En één is een boom die ons scheerlinghout geeft.

Conium maculatum, de scheerling of gifhennep, is een zeer giftige tweejarige kruidachtige bloeiende plant uit de wortelfamilie.

Tsuga is een geslacht van coniferen in de onderfamilie Abietoideae. De algemene naam scheerling is afgeleid van de geur van de geplette bladeren die lijkt op die van de niet-verwante plant gif scheerling. In tegenstelling tot deze laatste zijn Tsuga soorten niet giftig.

Wikipedia:

Het hout en het kruid hebben niets met elkaar te maken. Toch vertellen veel websites je dat hemlockhout giftig is. Dat is het niet!

Andere houtsoorten zijn irriterend en kunnen allergische reacties veroorzaken bij mensen. Dit betekent niet dat ze op enigerlei wijze giftig zijn voor vissen.

En je ziet reacties op sociale media zoals:

Ik legde twee stukken drijfhout in mijn aquarium en de volgende dag waren al mijn vissen dood. Nooit meer.

Of:

Ik had een stuk drijfhout waardoor mijn nitraten en ammoniak een piek kregen en 40 vissen stierven. Ik dacht dat het aan mijn water lag en ik heb een ding om alles uit mijn water te filteren, ik weet de naam niet meer, maar het werkte nog steeds niet, dus ik heb het drijfhout eruit gehaald en het werd weer normaal. Gewoon een gedachte want mijn kienhout zat in een aquarium voor de mijne en ik heb het gekookt en gebakken en het deed het nog steeds.

Er is een oud gezegde in de wetenschap "correlatie is geen oorzakelijk verband". Deze mensen hebben, net als de meesten, waarschijnlijk tegelijkertijd met het hout het water ververst. Als ze chloorwater gebruiken, heeft hun waterleverancier iets gedaan dat een "chloorpuls" wordt genoemd, waardoor hun waterconditioner overbelast raakte en hun vissen stierven. Als ze putwater hebben, dan had het water erg weinig zuurstof en/of erg veel kooldioxide. En een mythe is geboren!

Mythe #2 Kook hout om ziektekiemen te doden en looistoffen te verwijderen

Velen raden aan om drijfhout te koken, zogenaamd om alle ziekteverwekkers in het hout te doden. Dit heeft niet veel zin. Elke vis die je aan je aquarium toevoegt, heeft een miljoen keer meer ziekteverwekkers dan een stuk hout. De grote vissenonderzoekster Diana Walstad heeft een literatuuronderzoek gedaan waaruit bleek dat bijna alle vispathogenen worden aangetroffen op de meeste vissen in de aquariumhandel. En je kunt een vis niet steriliseren.

En hout koken verwijdert alleen de tannines uit de bovenste laag van het hout. De tannines die diep in het hout zitten, logen meestal maanden en soms jaren uit, zelfs als het hout wordt gekookt.

Door hout te koken wordt de houtstructuur afgebroken en wordt het zachter. Gekookt hout KAN in sommige gevallen veel sneller achteruitgaan in een aquarium dan ongekookt hout.

Ja, er kunnen wat insecten en wormen in het hout zitten. Deze zijn geweldig voedsel voor vissen en beslist geen ziekteverwekkers voor vissen. Ze zullen snel sterven in elk aquarium.

En nat hout uit een zoetwaterstroom kan hydra of planaria bevatten. Maar de kans daarop is veel kleiner dan de kans dat een plant uit je viswinkel planaria of hydra's bevat. Omdat hydra en planaria meestal alleen een probleem zijn in garnalenbakken, kun je overwegen om nat hout uit een beekje enkele dagen te laten weken in waterstofperoxide of een oplossing van kaliumpermanganaat.

Merk op dat velen, waaronder de auteur, opzettelijk nat hout (en modder!) uit meren en beken gebruiken om organismen in het aquarium te introduceren. Hoe groter de biodiversiteit in een aquarium, hoe gezonder het aquarium zal zijn. Als je een steriel aquarium nastreeft, krijg je alleen een aquarium met veel ziekteverwekkers erin. Dit onderwerp wordt in dit artikel behandeld:

2.14. Het volwassen aquarium

Kook het hout niet en gebruik geen bleekmiddel. En een brandbaar materiaal (zoals hout) bakken in een oven is vragen om brand. Bak geen hout.

Mythe #3 Hout verlaagt de pH-waarde aanzienlijk

Hout is gewoon goede oude cellulose (C₆H₁₀O₅). Cellulose kan slechts langzaam worden afgebroken tot kooldioxide dat een heel, heel klein tijdelijk effect heeft op de pH-waarde. Wanneer de koolstofdioxide naar de atmosfeer ontsnapt, verdwijnt het effect.

Sommige houtsoorten bevatten looizuur, wat een zwak organisch zuur is. In de hoeveelheid die uit de meeste houtsoorten uitspoelt, is de daling van de pH meestal erg klein, vooral als er enige hardheid in het water aanwezig is.

Merk op dat velen op sociale media zullen komen en dingen zullen zeggen als "hout in mijn aquaria daalde de pH van 7,6 naar 6,6 en daalde de KH vier punten." Een pH-daling van 7,6 naar 6,6 is INCREDIBEL klein omdat pH een logaritmische relatie is met een middelpunt rond 7,0. En KH, pH en kooldioxide in ELK waterlichaam is een ongelooflijk onvoorspelbare verzameling van onderling gerelateerde parameters die zeer willekeurig kunnen variëren zonder aanwijsbare reden.

Mythe #4 Er kan veel zout in drijfhout uit de oceaan zitten

Oceaan kienhout kan een kleine hoeveelheid zout bevatten. Het is niet genoeg zout om je zorgen over te maken in een aquarium. Dezelfde mensen die zeggen dat je drijfhout uit zee moet koken om het zout te verwijderen, zeggen ook dat je zout moet toevoegen aan een zoetwateraquarium als een gezond tonicum. Kleine hoeveelheden zout zijn onschadelijk voor alle zoetwatervissen, ook voor vissen uit het Amazonegebied zoals corydoras.

Mythe #5 Hout is vaak vervuild

En hoeveel mensen nemen spuitbussen vol insecticiden en herbiciden mee naar de plaatselijke waterweg, het strand of het bos en besproeien het dode hout dat daar ligt? Dus zorgen maken over pesticiden of herbiciden op het hout is niet gerechtvaardigd. In elk geval doden insecticiden insecten, geen vissen. Als je vissen ankerwormen hebben, behandel je de ankerwormen door een insecticide aan het aquarium toe te voegen. En moderne insecticiden hebben een levensduur die gemeten wordt in uren of dagen.

Sommige herbiciden zijn in grote hoeveelheden giftig voor vissen. Maar ze breken allemaal vrij snel af in het milieu, dus tenzij je ze een paar uur eerder hebt bespoten, is hout dat bespoten is met herbiciden veilig. In ieder geval zal hout dat je in het bos, op het strand of in een beek vindt geen herbiciden bevatten.

En de enige "rivieren" die zo vervuild zijn dat hout uit het water ook maar enigszins twijfelachtig is wat betreft vervuiling, zijn een paar kleine beekjes die mijnen in de Rocky Mountains droogleggen. Als er vissen in een stroom zwemmen, is hout uit die stroom prima voor het aquarium.

Mythe #6 Tannines kunnen een probleem zijn

Sommige houtsoorten bevatten een zeer zwak organisch zuur dat looizuur heet. Dit is GEEN gif. Het is onschadelijk voor de vissen in de hoeveelheden die je in een aquarium ziet. Looizuur kleurt het water en verlaagt de pH heel licht (van 7,4 tot 7,3). Het enige "probleem" dat looizuur veroorzaakt is de bruine kleur. Gematigde houtsoorten met looizuur zijn manzanita, sequoia, eik, ceder, cipres en beuk. Hout met looizuur heeft meestal een donkerbruine kleur omdat het looizuur donkerbruin is.

Looizuur wordt geabsorbeerd door zowel actieve kool als Purigen. Er zijn honderden verschillende soorten en vormen actieve kool. En het absorptievermogen varieert aanzienlijk, zowel met het type koolstof als met de belasting van het aquarium. Voeg dus gewoon de kool toe en vervang deze wanneer deze stopt met het verwijderen van de tannines, wat over twee weken of over twee maanden kan zijn.

Het is natuurlijk heel moeilijk om te bepalen of een verweerd stuk drijfhout tannine bevat. Als hout tannine afgeeft, zal het dat jarenlang doen. Dus als je geen bruin water wilt en het hout begint tannine af te geven, accepteer dan dat je gedurende lange tijd elke twee weken tot twee maanden ongeveer een eetlepel verse actieve kool in een zakje in het filter moet doen.

Merk op dat de hoeveelheid "eetlepel" natuurlijk relatief is ten opzichte van een normaal stuk eikenhout. Als je een tank vult met veel donker hout zoals manzanita heb je het over een halve kop actieve kool, die je vervangt als het niet meer werkt.

Merk op dat het koken van hout alleen de tannines uit de zeer dunne toplaag van het hout haalt. De tannines binnenin het hout blijven onaangetast. Het koken van een met tannine gevuld hout is dus niet productief.

Sommige mensen pleiten ervoor om de tannines erin te laten vanwege hun "antibacteriële" en "schimmelwerende" eigenschappen. Dit is een mythe. Tannines moeten 2.000 ppm in het water hebben voordat er sprake is van desinfecterende eigenschappen. Een tanninegehalte van 2000 ppm is diep donkerbruin water waar je niet eens doorheen kunt kijken. Er staat meer over dit onderwerp in deze link:

17.5. Zwartwatervissen

Mythe #7 Kook het hout om het te laten zinken

Als je hout kookt om het te laten zinken, weet dan dat dat gewoon niet werkt. Om hout te laten zinken moet het lange tijd onder water blijven. Daarom is drijfhout uit de oceaan zo verweerd en gebleekt. Het drijft meestal al maanden.

En gekookt hout zal zacht hout zijn. Zacht hout KAN in sommige gevallen sneller afbreken in het aquarium. Als hout in het aquarium drijft, is de enige goede oplossing om het te verzwaren met stenen of ornamenten en te wachten.

Mythe #8 Hout moet worden gesteriliseerd met bleekwater

Dit is de gevaarlijkste mythe. Bleekmiddel kan natriumhypochloriet achterlaten in hout op zo'n manier dat conditioners het niet kunnen neutraliseren. Chloor is een gas en conditioners zijn ionisch. Dit chloor kan alle vissen in een aquarium doden en heeft dat ook gedaan. Hoe dan ook, waarom zou je iets bleken waar een miljoen keer minder vispathogenen in zitten dan in welke vis of plant dan ook?

Als je hout moet steriliseren, is het aan te raden om waterstofperoxide of kaliumpermanganaat te gebruiken. Beide materialen steriliseren met zuurstof. Vissen kunnen nascente zuurstof veel beter opnemen dan chloorgas.

Merk op dat velen, waaronder de auteur, opzettelijk nat hout (en modder!) uit meren en beken gebruiken om organismen in het aquarium te introduceren. Hoe groter de biodiversiteit in een aquarium, hoe gezonder het aquarium zal zijn. Als je een steriel aquarium nastreeft, krijg je alleen een aquarium met veel ziekteverwekkers erin. Dit onderwerp wordt in dit artikel behandeld:

2.14. Het volwassen aquarium

Mythe #9 Hout in ontbinding kan een ammoniak-, nitriet- of nitraatpiek veroorzaken

Dit klopt chemisch gewoon niet. Hout is gewoon goede oude cellulose (C₆H₁₀O₅)n. Cellulose bestaat uit koolstof, zuurstof en waterstof. Er zit bijna geen stikstof in hout waar geen schors op zit. Ammoniak NH₃, nitriet NO₂ en nitraat NO₃ hebben stikstof nodig om gevormd te worden, omdat ze zijn opgebouwd uit stikstof met zuurstof of waterstof. Ammoniak, nitriet of nitraat kunnen dus categorisch niet gevormd worden door houtafbraak.

In feite is juist het tegenovergestelde waar. Veel hout in een lowtech Walstad beplant aquarium zal ertoe leiden dat alle beschikbare stikstof wordt opgenomen door de waterschimmels en schimmels die zich voeden met de koolhydraten in het hout. Daarom adviseert mevrouw Walstad om geen hout toe te voegen aan een Walstad aquarium. Als je hout toevoegt, zullen de planten niet gedijen door een gebrek aan stikstof.

Alle levende planten bewaren voedingsstoffen zoals stikstof heel efficiënt. Ze MOETEN dit doen. Hout is GEEN levend organisme. Hout is dood. Schors is het levende weefsel. Schorscellen vormen langzaam de houtcellulose en terwijl ze het hout afzetten verwijderen de levende schorscellen luidruchtig alle voedingsstoffen uit het hout, inclusief alle stikstof. Het achterlaten van aanzienlijke hoeveelheden stikstof in iets doods als hout zou snel uit elke boomsoortlijn "geëvolueerd" zijn, simpelweg door Darwinistische selectie.

Zaagsel komt van het zagen van puur hout, niet van schors. En zaagsel wordt gebruikt om organische meststoffen te maken. Om het te gebruiken is het nodig om veel stikstof toe te voegen. Alle biologische tuiniers en boeren weten dit.

Dat gezegd hebbende, als het hout eerder is gebruikt in een reptielenaquarium of als het hout is behandeld om het aantrekkelijker te maken, kan het stikstofverbindingen afgeven. Dus heel zelden kan een gekocht stuk hout stikstofverbindingen afgeven. En als hout langere tijd (bijvoorbeeld maanden) in een aquarium ligt, dan kunnen er allerlei levende organismen in het oppervlak van het hout zitten. Deze organismen hebben eiwitten in hun lichaam. Eiwitten bevatten ammoniak. Dus als het hout eruit wordt gehaald en een aantal maanden wordt gedroogd, en dan weer in een aquarium wordt geplaatst, kan er een ammoniakpiek ontstaan. Maar dit scenario is zeldzaam.

Maar zoals altijd zullen sommigen deze analyse in twijfel trekken. Hier is een actueel commentaar

Je bewering dat hout geen stikstof bevat kan niet waar zijn. Het hout was een levend organisme en leven kan niet bestaan zonder stikstof. Meer specifiek is het stikstofgehalte van hout ongeveer 0,1%. Link. Dat is niet zo laag. Als ik een stuk hout van 1 kg toevoeg aan een aquarium van 50 liter, voeg ik daarmee 1/50*0,001*1000000=20ppm stikstof toe. Hoeveel van deze stikstof kan worden uitgeloogd en in welke vorm is natuurlijk de grote vraag.

Interessant. Om deze opmerking verder te analyseren moet je twee soorten "hout" definiëren. Laten we "blokhout" definiëren als "hout" dat, net als een blok hout, ongeveer 5% van zijn massa schors heeft. Laten we verder "timmerhout" definiëren als het hout dat gebruikt wordt voor timmerhout, zonder schors. Dit schorsloze "timmerhout" wordt gebruikt in het aquarium. Als je naar de referenties gaat, zie je dat ze allebei "timmerhout" definiëren als hout dat 0,06% tot 0,08% stikstof in drooggewicht bevat. De eerste referentie zegt dat schors alleen al 0,3% stikstof in drooggewicht bevat.

Genoeg gezegd.

Mythe #10 Alleen "hardhout" is geschikt voor het aquarium

Het is waar dat sommige houtsoorten snel vergaan onder water. Maar dat heeft weinig te maken met de hardheid van het hout. Het heeft meer te maken met de hoeveelheid looizuur in het hout en hoe lang het hout al dood is. Er is geen goede manier om te voorspellen welk hout het lang zal uithouden in een aquarium.

In elk geval is er in de meeste gevallen geen manier om aan de hand van een stuk natuurlijk hout vast te stellen wat de boomsoort is die het hout produceert (hoewel veel "experts" op sociale media meer dan bereid zijn om te pontificeren "Dat is een moerbeiwortel"). Dus hoe weet je of het hardhout of zachthout is?

Witwaterschimmel kan een probleem zijn

Dit is geen mythe. Het kan waar zijn. Het komt vaak voor dat hout een witte filmachtige "waterschimmel" (sommigen noemen dit een "biofilm") krijgt en een beetje gaat ruiken. Dit duurt meestal maar vier of vijf weken. Maar als de schimmel langer aanhoudt, de geur te erg wordt of het hout uit elkaar begint te vallen, is het te zacht en/of verweerd om in het water te blijven en zal het eruit moeten. Dit gebeurt vaker met hout dat uit het bos is opgescharreld in plaats van uit het water. Zie de link hieronder voor meer informatie hierover:

16.10. Water schimmels

Conclusie

Als je een stuk hout voor het aquarium hebt, ruik er dan eerst aan. Als er geen terpentijn of chemische geur is, verzwaar het dan, gooi het erin en kijk wat er gebeurt. Soms wordt het water bruin en moet er actieve kool worden toegevoegd. Soms begint het hout snel uit elkaar te vallen, slecht te ruiken en moet het uit de tank worden verwijderd. En soms gaat het jaren goed met het hout.

Rotsen

Veel vragen op sociale media zijn van het type "Zijn deze stenen en dit hout goed voor mijn aquarium?". Net als hout zijn alle stenen die in de natuur voorkomen veilig voor gebruik in het aquarium. Rotsen hebben, net als hout, veel mythes om zich heen. Deze mythes worden uitgebreid besproken in deze link:

14.3. Steen